قسمت سوم: آیا کلر باقی مانده آب می تواند عوارضی برای پوست و مو ایجاد کند؟

در شماره قبل گفتیم برای ضدعفونی و گندزدایی  آب به منظور رفع آلودگی های میکروبی از ترکیبات کلر استفاده می کنند. برخی شرکت های تجاری برای فروش محصولاتی نظیر آب شیرین کن، انواع فیلتر های آب و همچنین سردوشی های ویتامین C در تبلیغات خود ضمن اشاره به لزوم حذف این ترکیبات در نقطه مصرف، کلر موجود در آب را عامل اصلی ریزش مو و خشک و حساس شدن پوست بدن می‌دانند. گرچه کلر ممکن است باعث خشک‌شدن، خارش و اگزما شود ولی میزان این آسیب به مقدار کلر بستگی دارد که اشاره کردیم مراکز بهداشتی و شرکت آب و فاضلاب همواره این میزان را کنترل می‌کنند که از محدوده مجاز فراتر نرود.

حتی مقدار کلر موجود در آب استخرها نیز کمتر از آن است که به پوست و مو آسیب بزند و اگر هم میزان آن بیشتر از حد استاندارد باشد، چون استفاده از آن محدود است، مشکلی ایجاد نمی‌کند مگر آنکه مواجهه فرد با چنین آبی طولانی باشد و بعد از شنا، موها را با شامپو و پوست را با صابون نشوید. در این حالت ماندن کلر در سطح پوست سر و بدن باعث ایجاد خارش، اگزما و تحریک و قرمزی پوست خواهد شد که البته می توان با استحمام و استفاده از شامپوی مناسب با PH متعادل قبل و پس از شنا و همچنین استفاده از کلاه های مخصوص حین شنا از اینگونه آسیب های احتمالی جلوگیری نمود. استحمام قبل از شنا از آن جهت در جلوگیری از آسیب کلر به مو مؤثر است که وقتی موها از آب اشباع می شوند، جذب مواد شیمیایی به آن ها کمتر خواهد شد.

در هر حال کلر آب باعث آسیب به ریشه و ریزش مو نمی‌شود ولی ممکن است ساقه را تحت تاثیر قرار دهد و حالت مو را نامناسب کند.

طبق نظر متخصصان پوست و مو، ریزش مو تا 80 درصد به وراثت مربوط است اما محیط نیز در آن بی‌تاثیر نیست.‌ گرد و غبار و آلودگی آب و هوا و‌ آب‌های سنگین که کلسیم بالایی دارند، می‌توانند باعث ریزش مو شوند. استرس و رژیم غذایی نامناسب نیز در این زمینه تاثیر دارد.

ادعای دیگری که عرضه کنندگان محصولات مجهز به فرایند حذف کلر از آب مصرفی مطرح می کنند، از بین رفتن شوره سر با استفاده از این محصولات است. این در حالی است که طبق نظر متخصصان مربوط، شوره سر در دو حالت ایجاد می‌شود: ابتلا به بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا درماتیت سبوروییک که عامل آنها قارچ است و دوم به خاطر شستشوی بد و ناکافی موها و نوع شامپو؛ بنابراین این محصولات نمی‌توانند در حل این مشکل تأثیر داشته باشند.

نگرانی دیگر از جانب کسانی ابراز می شود که با تغییر مکان از شهر محل زندگی خود به شهر دیگری برای تحصیل و یا سربازی، با عارضه ریزش مو مواجه می شوند و ادعا می کنند این عارضه ناشی از تفاوت ترکیبات آب مصرفی محل زندگی با آب شهری است که به آن مهاجرت کرده اند اما با توجه به اینکه معمولاً سن شروع دوران دانشجویی و یا خدمت سربازی مصادف است با شروع دوره ریزش مو در افراد مستعد از نظر ژنتیکی و ارثی، این امر نمی تواند ارتباطی با کیفیت آب مصرفی داشته باشد. البته اگر سموم و یا فلزات سنگینی در آب وجود داشته باشد ممکن است باعث ریزش مو شود اما آب آشامیدنی که در شهرها به صورت تصفیه شده در نواحی مختلف کشور در اختیار مردم قرار دارد عاری از اینگونه ترکیبات می باشد.

این افراد معمولاً با دوری از خانواده و محل سکونت اصلی شان دچار استرس می شوند و این استرس و همچنین مشغله های دوران دانشجویی و یا محدودیت های دوران سربازی موجب تغییر رژیم غذایی و کاهش دریافت پروتئین، ویتامین ها، عناصر معدنی و سایر ریز مغذی های لازم برای حفظ و ارتقاء سلامت می شود که این عامل می تواند بر تغذیه و رشد مو نیز تأثیر منفی بگذارد.

بنابراین به احتمال زیاد علت ریزش مو در اثر این نقل مکان ها، به دلیل استرس ناشی از مهاجرت، تغییر رژیم غذایی، کمبود دریافت ریزمغذی ها و در نهایت به دلیل شرایط سنی است که فرد در آن قرار دارد؛ به هر حال ریزش مو به طور طبیعی از یک محدوده سنی شروع می شود و به نظر نمی رسد ریزش مو بر اثر تفاوت ترکیبات معمول آب مصرفی در نواحی مختلف، پایه علمی و منطقی داشته باشد.

منابع مورد استفاده:

1. مصاحبه هفته نامه سلامت با دکتر امیر هوشنگ احسانی، متخصص پوست
2. مصاحبه هفته نامه سلامت با دکتر محمدعلی نیل فروش زاده، متخصص پوست و رییس مرکز تحقیقات پوست و سلول های بنیادی
3. گفتگوی رادیو سلامت با دکتر کامران جزایری، متخصص پوست، مو و زیبایی

جهت مطالعه بیشتر:

1. فایل تصویری پاسخ دکتر مسعود کیمیاگر(متخصص تغذیه) به سؤال دانشجویان ساکن خوابگاه و شکایت از ریزش مو به دلیل کیفیت آب
2. در لینک "بهداشت فردی، محیط و لوازم بهداشتی و آرایشی" مطالب متنوعی درباره سلامت و بهداشت پوست و مو قرار خواهم داد.
   
   

دریافت فایل PDF