همایون سلحشور فرد، کارشناس بهداشت محیط و کارشناس ارشد آموزش بهداشت و ارتقای سلامت

چندی قبل که اردوی راهیان نور برقرار بود، یک برنامه روایتگری از محل یکی از یادمان های دفاع مقدس به طور مستقیم از رسانه ملی پخش می شد. در یک از آن برنامه ها نقل شد که شهید دکتر مصطفی چمران وقتی در سوسنگرد به دشتی از شقایق ها برمی خورد می گوید از این منطقه دور بزنید و پا روی شقایق ها نگذارید. به او می گویند تا دقایقی دیگر این منطقه گلوله باران می شود و تمام این شقایق ها پرپر می شود. اما شهید چمران در پاسخ می گوید «ما نباید روی زیبایی های خلقت خدا پا بگذاریم».

سپس فرد راوی اشاره می کند وقتی کسی توحیدی شد، اینچنین نگاهش دقیق و لطیف می شود (*). حال اگر ما بخواهیم اینچنین نگاه دقیق و لطیفی را بر همه جوانب زندگی خود - از جمله سبک زندگی و الگوی مصرفمان - تعمیم بدهیم، باید بدانیم با این الگوی مصرف غلطی که داریم و بی محابا در هر برنامه ای از ظروف یک بار مصرف استفاده می کنیم، خطر و ضررش بر زیبایی های خلقت خداوند، به مراتب از ضرر پا گذاشتن روی شقایق ها بالاتر است.

امروزه با گسترش استفاده بی رویه از ظروف یک بار مصرف، سلامت خاک و امنیت غذایی در معرض تهدید جدی قرار گرفته است. بررسی ها در برخی نقاط جهان نشان داده است که حتی داخل دانه های برنج و غذاهای دریایی نیز میکروپلاستیک وجود دارد. این میکروپلاستیک ها با استفاده مکرر از ظروف یک بار مصرف - به خصوص زمانی که غذا و نوشیدنی های داغ را در این ظروف میل می کنیم- به تدریج در سول های بدن ما تجمع پیدا می کنند و سبب سرطانی شدن این سلول ها می شوند.

طبق آمارها، در سال 1403 تعداد افراد شرکت کننده در اردوی راهیان نور 25 الی 30 درصد انسبت به سال قبل افزایش داشته است و این یعنی حدود 5 میلیون نفر در اسفند ماه سال 1403 در این برنامه انسان ساز و معنوی حضور یافته اند. حال اگر همه این افراد مانند شهید دکتر مصطفی چمران، نگاه دقیق و لطیفی به زیبایی های خلقت خدا داشته باشند، هرگز نباید راضی شوند که با استفاده بی رویه از ظروف یک بار مصرف، به زیبایی های خلقت خدا (از جمله آب و خاک و محصولات غذایی و سلامت انسان ها) آسیب جدی وارد شود.

اگر همه این 5 میلیون نفر شرکت کننده در اردوی راهیان نور با مسؤولیت پذیری در برابر زیبایی های خلقت خداوند، فقط یک لیوان شخصی به همراه داشته باشند، با احتساب اینکه حداقل 4 روز برنامه اردو باشد و حداقل روزی 3 بار بخواهند آب و شربت و چای نوش جان کنند، زمین را از شرّ 60 میلیون قطعه پلاستیک نجات دادند و اگر بخواهند قدری بیشتر در این زمینه نگاه دقیق و لطیفی داشته باشند و بیشتر احساس مسؤولیت کنند و سایر ظروف شخصی (از جمله بشقاب و قاشق و چنگال و چاقو) را هم به همراه داشته باشند، دست کم موجب ایمنی زمین از 240 میلیون قطعه پلاستیک خواهند شد که با عمر مصرفی کوتاه، عواقب وخیم و دراز مدتی روی زیبایی های خلقت خدا و سلامت انسان ها دارند.

بنابراین امروز اگر در هر برنامه ای (از جمله اردو، اعتکاف، مناسک جشن و عزاداری، گلگشت و طبیعت گردی، مهمانی ها، مراسمات رسمی و غیر رسمی و ...) نگاه دقیق و لطیفی نسبت به تأثیر الگوی مصرف خود بر محیط زیست و سلامتی مان داشته باشیم، می توانیم زمین را از شرّ این پلاستیک های منحوس تر از کرونا نجات دهیم، در غیر این صورت نه تنها شقایق ها و گل و گیاهان، بلکه همه زیبایی های خلقت خداوند زیر پای جهالت و خودخواهی و رفاه طلبی افسارگسیخته ما لگدمال خواهد شد و عواقب وخیم آن به خودمان برخواهد گشت.

پی نوشت:

* - شبکه افق سیما، برنامه شب‌های بله برون شلمچه با روایتگری سردار حاج حسین یکتا، دوم اسفند ماه 1403