نقدی بر شعار جدید شهرداری تهران

همایون سلحشور فرد، کارشناس ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

شهرداری تهران در هر دوره ای شعار خاصی را مطرح و تبلیغ می کند؛ در این دوره شعار «» مطرح شده و شهردار تهران نیز تأکید کرده است که «تهران را کلان‌شهر الگوی جهان اسلام می‌دانیم که برای رسیدن به آن باید این تهران کنونی پوست‌اندازی کند. هم در هویت کالبدی و معماری و هم در بحث معنوی برای نشان‌دادن یک سبک زندگی ایرانی اسلامی به این تغییر نیاز دارد» (1). شهردار تهران همچنین در این زمینه معتقد است «این شعار ما نیست یک چشم انداز است.» (2)

رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران سه رویکرد «هویت‌بخشی شهری»، «مردمی‌سازی» و «هوشمندسازی» را در جهت حرکت به سمت چشم انداز تهران، کلانشهر الگوی جهان اسلام عنوان کرد (3).

سیدمحسن طباطبایی‌مزدآبادی، دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران نیز تصریح می کند « پر واضح است که در اسلام صرفه جویی و اسراف جزء اصلی توصیه‌های دینی به بزرگان و اسلام مداران است بنابراین باید دید که شهر تهران چه میزان با آموزه‌های جهان اسلام فاصله دارد و چه طرح‌هایی می‌تواند این فاصله را کاهش دهد، از این رو ابتدا باید هزینه‌های تحمیل شده به شهر کاهش یابد و سپس سراغ تأمین هزینه‌های شهر از طریق درآمدهای پایدار باشد و از مشارکت مردم در اداره شهر غفلت نشود» (4).

اما علی رغم طرح این مباحث، در حال حاضر آنچه که در ظاهر مشاهده می شود، تداوم برخی وضعیت ها و فعالیت های مغایر با این چشم انداز است.

از یک سو هر کودکی در جهان اسلام با اولین و ساده ترین حدیثی که آشنا می شود، حدیث کوتاه و گویای «النظافة من الایمان» (5) است و از سویی دیگر هر شهروند تهرانی اولین و بیشترین منظره ای که روزانه مشاهده می کند وضعیت بغرنج و غیربهداشتی مخازن نگهداری موقت زباله های شهر در هر کوی و برزن است. مخازن زباله اغلب کثیف و پر از زباله است، گاهی مشاهده می شود که مخزن سر جای خودش نیست و در بسیاری از موارد هم زباله ها اطراف مخازن پخش و پراکنده است و موش ها و گربه ها و ... در حال پرسه زدن در داخل و اطراف مخازن هستند. البته کارکنان شهرداری زحمت می کشند روزانه در چند نوبت این مخازن را تخلیه می کنند و هر از گاهی هم شستو می دهند اما آیا واقعاً راهکاری وجود ندارد که شاهد این صحنه نباشیم و زحمت رفتگران و کارکنان شریف و خدوم شهرداری بیشتر و بهتر به چشم بیاید و زحمتشان هم کمتر شود؟ آیا نمی شود مخازن به گونه ای طراحی و نصب شود که ضمن امکان انتقال آسان زباله به داخل آن، درپوش مناسب و غیر قابل نفوذ داشته باشد؟ چرا طرح مخازن زباله زیرزمینی که 2 سال پیش در شهر ملارد اجرا شد (6)، در کلانشهر تهران اجرا نمی شود؟

همچنین برای کاهش تولید زباله به طور جدی فرهنگ سازی نمی شود و مشوّق ها و حمایت ها برای اجرای طرح تفکیک زباله از مبدأ نیز کافی نیست. خودم بارها برای تحویل زباله های خشک به غرفه های تعبیه شده در میادین میوه و تره بار شهرداری تهران مراجعه کردم ولی پرداخت هزینه آن ها را آنقدر به تعویق انداختند که یا بی خیالش شدم و یا اینکه اصلاً اطلاعات ثبت شده روی قبض تحویل داده شده محو شد.

مسأله و معضل دیگر در این کلانشهر، انبوه سازی ها و بلندمرتبه سازی های بی ضابطه ای است که همچنان با قوّت ادامه دارد و روز به روز نفس شهروندان را تنگ تر، گره ترافیک را کورتر و حریم خصوصی مردم را محدودتر می کند.

امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: «اگر چند روز بادها حبس شده و وزیده نشوند، همه چیز تغییر پیدا کرده و فاسد می‌شوند» (7). علامه مجلسی در شرح این حدیث می‌گوید: «بادها باعث دفع فساد از اشیای روی زمین می‌شوند و به منزله روح و بدن هستند که هرگاه روح از بدن خارج شود، بدن متعفن می‌شود چنان‌‌که اگر باد نوزد، فساد و تعفّن روی زمین را فرا خواهد گرفت» (8).

این ساختمان‌های بلندمرتبه‌ای که مجوز می‌دهید عین قارچ یکی پس از دیگری برافراشته شود، در این کلانشهر محصور میان کوه‌ها جلوی وزش باد را می‌گیرند و علاوه بر افزایش وخامت ترافیک و اختلال در عبور و مرور، تعفن و آلودگی را نیز تشدید می‌کنند و آمار ابتلاء به انواع بیماری‌ها را بالاتر و بالاتر می‌برند.

این قبیل ساخت‌ و ساز‌ها، توسعه در پیشرفت بیماری‌هاست.

پی نوشت ها:

1- پیش نشست اختتامیه مهرواره ملی هوای نو، هتل لاله ، اردیبهشت ماه 1401

2- هم اندیشی با مدیران رسانه، بوستان گفتگو، اردیبهشت ماه 1401

3- رضا صیادی، رئیس سازمان زیباسازی شهرداری تهران، تشریح اقدامات سازمان زیباسازی شهر تهران، مرداد ماه 1401

4- مصاحبه با خبرگزاری ها، آبان ماه 1400

5- مستدرک الوسائل، جلد 1، صفحه 101

6- خبرگزاری صدا و سیما، 19 آذر 1399

7- بحارالانوار، جلد 57، صفحه 15

8- همان

همین یاددشت در هفته نامه سلامت: نسخه وب - نسخه چاپی