دبیرخانه کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا در آستانه ما عزای حسینی دستورالعملی صادر کرده است (+) که ضمن جامع و کامل بودن آن از نظر پرداختن به موضوعات مختلف و درگیر کردن بسیاری از دستگاه های ذیربط، نقدهایی بر آن وارد است که در ادامه به آن اشاره خواهم کرد. 

1- نکاتی درباره اماکن بدون مجوز و رعایت یک چهارم ظرفیت: 

در بخش سوم دستورالعمل بر لزوم برنامه ریزی مراسم دارای مجوز کارگروه صرفاً در اماکن و فضاهای باز تأکید شده است و در تبصره 3 آن، برگزاری نماز در اماکن سربسته را با رعایت پروتکل های بهداشتی -از جمله یک چهارم ظرفیت- بلامانع می داند.

نکته حائز اهمیت در این خصوص این است که نحوه برخورد با اماکن بدون مجوز در این دستورالعمل مشخص نشده است و صرفاً در بخش ششم مربوط به ضمانت اجرا، در مرحله آخر به لغو مجوز پس از تذکر کتبی و معرفی به مرجع قضایی اشاره می شود و این به معنی آن است که ظاهراً نظارت و برخورد با تخطی از پروتکل های بهداشتی فقط محدود به اماکن دارای مجوز است و در خصوص اماکن دارای مجوز نیز مراحل به گونه ای است که چه بسا اگر سرعت عمل در برخورد نباشد، دیگر بازدارنده در زمان مقتضی نخواهد بود.

نکته بعدی اینکه قبلاً نه فقط برای برگزاری نماز بلکه به طور کلی برگزاری مراسم عزاداری با حضور یک چهارم ظرفیت از سوی معاون بهداشتی وزیر بهداشت و ستاد ملی کرونا در اماکن سربسته بلامانع اعلام شده بود: ادامه مطلب...

این روزها با توجه به شیوع بیماری ناشی از ویروس کرونا (کووید-19) مصرف مواد ضدعفونی کننده افزایش یافته است و حتی در خارج از چرخه تولید رسمی نیز گاهی در قالب گروه های جهادی، محلول های ضدعفونی کننده بطری بندی شده و در بین مردم توزیع می شود.

این در حالی است که عرضه هر نوع ماده شیمیایی علاوه بر مشخصات محصول و درج تاریخ تولید و مصرف، باید حاوی اطلاعاتی در خصوص چگونگی مصرف آن، احتیاط های لازم و راهنمای موارد ایمنی نیز باشد ولیکن در حال حاضر تولید، بسته بندی و توزیع این محصولات معمولاً به دلیل شرایط خاص شیوع کرونا در کشور، با عجله صورت می گیرد و توصیه ها و هشدارهای کافی روی آن درج نمی شود.

لذا جا دارد از این پس قدری تأمل کنیم و اجازه ندهیم تهدیدهای تازه ای در دراز مدت گریبان گیر مردم عزیزمان شود. ادامه مطلب...

سلامت و سبک زندگی/ 26- ترویج غذای ناسالم با عناوین مقدّس

به مناسبت نیمه شعبان

چندی قبل در صفحات مجازی منتسب به یک چهره فرهنگی و مجری مشهور برخی برنامه‌های فاخر و گفتگومحور تلویزیون، اطلاعیه‌ای با عنوان «سه‌شنبه‌های مهدوی» دیدم  که ذیل آن نوشته بود «سیب‌زمینی سرخ کرده نذر سلامتی امام زمان (عج)»

تعجّب کردم که چگونه می‌شود یک غذای ناسالم را نذر سلامتی کسی کرد؟ نظرات درج شده در ذیل آن اطلاعیه نیز جالب بود نشان می داد بسیاری از مخاطبان دیگر نیز از این بابت متعجّب بودند. ادامه مطلب...

سلامت و سبک زندگی/ 25- تبلیغ کالای آسیب‌رسان به سلامت و ترویج رفتار پرخطر در رسانه ملّی

براساس ماده 37 قانون برنامه پنجم توسعه و به منظور پیشگیری و مقابله با بیماری‌ها و عوارض خطرساز سلامتی که بیشترین هزینه اقتصادی و اجتماعی را دارند، وزارت بهداشت فهرست اقدامات و کالاهای آسیب‌رسان به سلامت را در ابتدای هرسال توسط کار گروهی با مسؤولیت این وزارتخانه تعیین و ابلاغ می‌کند.

عنوان یک از ردیف های این فهرست که قبلاً اعلام شده بود، عبارت است از «کالاها و یا اقداماتی که مصرف یا انجام آن ها مُبیّن نمایش رفتارهای پر خطر است (مانند مصرف فست فودها و فرآورده های غذایی صنعتی، استعمال دخانیات اعم از قلیان و سیگار)» که البته در جدیدترین فهرست در سال گذشته چنین عنوان کلی به چشم نمی خورد و در گروه فرآورده های گوشتی و غذاهای آماده مصرف، صرفاً به مصادیق انواع ساندویچ و پیتزای دارای سوسیس و کالباس و ژامبون، انواع سمبوسه و فلافل آماده شده با روش غوطه وری در روغن و پنیر پیتزای پروسس اشاره شده است.

به هر حال فست فود خوری -چه موارد مذکور در فهرست یاد شده و چه موارد دیگری نظیر انواع برگرها- از نظر همه متخصصان سلامت (اعم از طب مدرن، طب سنتی و همچنین از نظر متخصصان تغذیه) عامل بسیاری از بیماری های قلبی، عروقی، گوارشی و ... از جمله کبد چرب است و چندی قبل نیز با اعلام نگرانی در این خصوص اعلام شد که طی 20 سال اخیر ابتلاء به کبد چرب در کشور حداقل 2 برابر شده است.

گذشته از نوع غذا، طرز غذا خوردن نیز -گرچه نوع غذا سالم باشد- آدابی دارد که عدم رعایت آن آداب منجر به بروز انواع بیماری ها و عوارض گوناگون می شود. ادامه مطلب...

سلامت و سبک زندگی/24- لزوم عبرت گیری قبل از تصمیم گیری در مدیریت سلامت

پس از کاربرد سلاح شیمیایی توسط عراق علیه رزمندگان ایرانی و مردم حلبچه و سردشت، تصوّری که مسؤولان کشور ما داشتند این بود که چون آلمان این سلاح را درست کرده است بنابراین راه درمانش را هم می‌داند؛ برای همین مجروحان را به این کشور اعزام کردند. (1)

غلام دلشاد، جانباز شیمیایی 70 درصدی شیرازی در خاطراتش می گوید: «قرار است یک پزشک آلمانی به بیمارستان بیاید و من و همراهانم را معاینه کند. اشتانسل تخصص تنگی مجاری تنفسی دارد، در ایران علم آن را نداریم و مجبور به پذیرش حضور او در بیمارستان شده‌ایم. ما می‌خواهیم امکانات در اختیار پزشکان متبحر خودمان قرار گیرد تا هم از خروج ارز جلوگیری شود و هم آلمان ما را با موجود آزمایشگاهی خود اشتباه نگیرد ... رفتن به آلمان ارزشی ندارد و در تمام مدت حضور در آلمان، فقط از ما آزمایش می‌گیرند و از درمان و پادزهر خبری نیست.» (2) ادامه مطلب...

تهیه و تنظیم: همایون سلحشور فرد، کارشناس بهداشت محیط

مقدمه:  قبل از هر چیز توجه کنید که ضدعفونی اماکن و محلات صرفاً یک اقدام تکمیلی، احتیاطی و کمکی است که به شرط رعایت اصول بهداشتی مورد تأکید متخصصان و مراجع بهداشتی و درمانی از سوی همه مردم می‌تواند مؤثر باشد.

•   در همه مراحل از لمس چشم و بینی و دهان خودداری کنید. ادامه مطلب...
  

خط اول دفاعی سلامت برخلاف آنچه که این روز‌ها در رسانه‌ها تبلیغ می‌شود، بیمارستان نیست بلکه کوی و برزن و کف جامعه است!

و اولین مدافعان سلامت هم کسانی هستند که جلوی بار اضافی مراجعات به مراکز درمانی و افزوده شدن زحمت و دردسر کادر خدوم و جهادگر درمان را می‌گیرند؛ اما متاسفانه زحمات و خدمات جهادگران خط مقدم جبهه سلامت، عمداً یا سهواً دیده نمی‌شود.

کادر بهداشت و پیشگیری در خط مقدّم جبهه سلامت تلاش می‌کنند که کار به بیمارستان ها کشیده نشود؛ بیمارستان ها در واقع پشت جبهه سلامت و خط مقدم جبهه درمان هستند.

تا زمانی که خط مقدم جبهه سلامت، مراکز درمانی تلقی شده و شاخص سلامت، افزایش تعداد تخت بیمارستانی دانسته می‌شود، این خط شکسته است! ادامه مطلب...

حوصلم سر رفته، نه کاری، نه دانشگاهی، بیرونم که حال نمیده، ای خداااااا

این جملات کوتاه از استوری یک دانشجوی جوان 20 ساله‌ در اینستاگرام، بخش کوچکی از شیوع افسردگی ناشی از کاهش مراودات اجتماعی در این ایام را نشان می‌دهد.

این پدیده، نوک کوه یخی است که در اپیدمیولوژی بیماری‌ها از آن یاد می‌شود.

قسمت اعظم و پائین‌تر این کوه در زیر آب پنهان است و می تواند شامل میان‌سالان و سالمندانی باشد که کمتر احساسات خود را بروز می دهند.

لذا باید پرسید که آیا برنامه‌ و تدابیری برای پیشگیری از بروز اختلالات روحی و روانی‌ ناشی از تبعات شیوع ویروس کرونا برای اقشار مختلف جامعه وجود دارد؟

برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا دستور به کاهش و حتی حذف مراودات اجتماعی می‌دهیم غافل از اینکه روح و روان مردم را گرفتار ویروسی بدتر از کرونا می‌کنیم.

پزشک متخصصی را در تلویزیون دیدم که به مردم توصیه می کرد «حتی برای تبریک عید نوروز هم به دیدن پدران و مادرانتان نروید؛ با واتساپ تماس تصویری بگیرید و عید را به آن ها تبریک بگویید.»!

آیا می خواهیم اگر سالمندی از ویروس کرونا جان سالم به در برد، از افسردگی دق مرگ شود؟! ادامه مطلب...

همایش ملی بهداشت محیط هر ساله به میزبانی یکی از دانشگاه ها برگزار می شود؛ امسال نیز قرار بود بیست و دومین همایش ملی بهداشت محیط به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در هفته اول اسفند ماه برگزار شود که به دلیل شیوع بیماری ناشی از کروناویروس مانند سایر همایش ها و گردهمایی ها لغو شد.

لذا بر آن شدم که در این فرصت، نکته برداری هایی را که از برخی سخنرانی های و مقالات علمی در همایش سال گذشته به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی زنجان داشتم، منتشر کنم.

نماینده ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی زنجان در مراسم افتتاحیه همایش:

خدا طبیعت را مسخر ما کرده است ولی ما نباید تبذیر کنیم؛ امروز بشر با ظهور عصر مدرنیته و با صنعت، راه را برای تنفّس بشر بسته است.

پروفسور علیرضا مصداقی نیا، رئیس انجمن علمی بهداشت محیط ایران در مراسم افتتاحیه همایش:

برنامه های توسعه ای کشور به گونه ای است که روز به روز  کلان‌شهرها را گسترش می دهیم ولی فکری برای بهداشت محیط نمی کنیم و پیش بینی های لازم را نداریم.

ما کشاورزی کوچک و سالمی داشتیم ولی با وارداتی که نمی دانیم چه هست (نظیر تراریخته ها) بر نگرانی ها در خصوص امنیت مواد غذایی افزوده شده است. ادامه مطلب...

سلامت و سبک زندگی/23

جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب تا کنون رکورددار برپایی تجمعات گوناگون به مناسبت های مختلف دینی و سیاسی است.

تشییع 10 میلیونی امام خمینی (ره) و راهپیمایی عظیم 30 میلیونی اربعین در رکوردهای گینس ثبت شده است و پیش بینی می شود درباره تشییع سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی نیز چنین شود.

تشییع این فرمانده نظامی و قهرمان ملّی در تهران 7 میلیون و در مجموع 25 میلیون تشییع کننده در 4 شهر مختلف داشته است.

اما همه این افتخارها و حماسه آفرینی ها، مسؤولیت ما را در حفاظت از جان مردم در این اجتماعات انبوه، کم که نمی کند هیچ، بلکه بیشتر هم می کند.

می توانیم بگوییم فلانی آنقدر عاشق فلان شخصیت یا فلان مناسک بود که جانش را در فلان مراسم از دست داد، اما نمی توانیم با این قبیل سخنان، شانه از زیر بار مسؤولیت خود در حفاظت از جان مردم در این اجتماعات خالی کنیم.

احادیث و روایات فراوانی در خصوص ضرورت محکم کاری در امور وارد شده است، اما متأسفانه در عمل این بیگانگان هستند که در این زمینه خیلی دقیق تر و جدّی تر از ما عمل می کنند و هر حادثه کوچک و حتی بی تلفاتی را با دقّت و وسواس، محاسبات دقیق و شبیه سازی های رایانه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند تا از تکرار آن جلوگیری کنند. ادامه مطلب...