همچنان دیواری کوتاه تر از گروه های حساس نیست!

نقدی بر نحوه مدیریت آلودگی هوا 

همایون سلحشور فرد، کارشناس بهداشت محیط و کارشناس ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

همه ساله با فرا رسیدن فصل سرما و بروز پدیده وارونگی، آلودگی هوا در کلانشهرها تشدید می شود و بیش از پیش انتظار می رود مسؤولین امر اقدامات عاجلی را به منظور کنترل و کاهش این معضل مد نظر قرار دهند.

کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران در محل استانداری تهران تشکیل جلسه می دهد و معاون استاندار تهران در اعلام تصمیمات این جلسه خطاب به مردم هشدار می دهد: «با توجه به وضعیت وارونگی هوا و احتمال تداوم شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس، باید شهروندان توصیه‌های خودمراقبتی را جدی بگیرند؛ ممنوعیت فعالیت‌های ورزشی در فضای باز، تردد حداقلی گروه‌های حساس از جمله کودکان، زنان باردار، بیماران قلبی، عروقی و تنفسی و سالمندان و همچنین استفاده از ماسک‌های مناسب همچون N95 برای روزهایی که شرایط هوا در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار می‌گیرد، باید مورد توجه قرار گیرد.». (1)

عجب! ظاهراً مسؤولین در مدیریت بیماری کرونا عادت کرده اند که دیواری کوتاه تر از مردم نبینند! در حالی که معضل آلودگی هوا همانند کرونا نیست که مدیریت آن بسته به همکاری مردم و رعایت پروتکل های بهداشتی از سوی آن ها باشد. ادامه مطلب...

نقدی بر شعار جدید شهرداری تهران

همایون سلحشور فرد، کارشناس ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

شهرداری تهران در هر دوره ای شعار خاصی را مطرح و تبلیغ می کند؛ در این دوره شعار «» مطرح شده و شهردار تهران نیز تأکید کرده است که «تهران را کلان‌شهر الگوی جهان اسلام می‌دانیم که برای رسیدن به آن باید این تهران کنونی پوست‌اندازی کند. هم در هویت کالبدی و معماری و هم در بحث معنوی برای نشان‌دادن یک سبک زندگی ایرانی اسلامی به این تغییر نیاز دارد» (1). شهردار تهران همچنین در این زمینه معتقد است «این شعار ما نیست یک چشم انداز است.» (2)

رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران سه رویکرد «هویت‌بخشی شهری»، «مردمی‌سازی» و «هوشمندسازی» را در جهت حرکت به سمت چشم انداز تهران، کلانشهر الگوی جهان اسلام عنوان کرد (3).

سیدمحسن طباطبایی‌مزدآبادی، دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران نیز تصریح می کند « پر واضح است که در اسلام صرفه جویی و اسراف جزء اصلی توصیه‌های دینی به بزرگان و اسلام مداران است بنابراین باید دید که شهر تهران چه میزان با آموزه‌های جهان اسلام فاصله دارد و چه طرح‌هایی می‌تواند این فاصله را کاهش دهد، از این رو ابتدا باید هزینه‌های تحمیل شده به شهر کاهش یابد و سپس سراغ تأمین هزینه‌های شهر از طریق درآمدهای پایدار باشد و از مشارکت مردم در اداره شهر غفلت نشود» (4).

اما علی رغم طرح این مباحث، در حال حاضر آنچه که در ظاهر مشاهده می شود، تداوم برخی وضعیت ها و فعالیت های مغایر با این چشم انداز است. ادامه مطلب...

همایون سلحشور فرد، دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

چندی قبل در یک مسجدی یکی از علماء روحانی روایتی را برای نمازگزاران شرح می داد.

روایت از این قرار است که «روزی ابلیس در گوشه مسجدالحرام ایستاده بود ... پیامبر(صلّی الله علیه و آله) نزدیک او رفت و فرمود: ای ملعون! تو را چه شده است که این چنین ضعیف و رنجوری؟ گفت: یا رسول‌الله! از دست امت تو به جان آمده و گداخته شدم و صبر و طاقتم تمام شده است ... هفت خصلت نیکو در امت تو وجود دارد که من هر چه تلاش می‌کنم، این خصلت‌ها را از آن ها بگیرم، نمی‌توانم! ... آن خصلت‌ها عبارت‌اند از اینکه هر گاه به هم می‌رسند سلام می‌کنند، وقتی همدیگر را ملاقات می‌کنند با یکدیگر دست می‌دهند ...» (1)

وقتی نقل روایت به اینجا رسید آن عالم روحانی به خاطر شرائط کرونایی و توصیه هایی که مطرح است ملاحظه ای کرد و گفت: «البته تخصصاً می گویند دست ندهید»

اما علی رغم یادداشت های قبلی در این خصوص باز هم در اینجا لازم است نکاتی را ذکر کنم: ادامه مطلب...

همایون سلحشور فرد، دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

روزی در آذر ماه سال 98 بود که کمیته اضطرار آلودگی هوا خبر از تعطیلی مدارس و دانشگاه ها داد. اما با این حال پشت سر هم خبرهای ضد و نقیض فراوانی در رسانه ملی و خبرگزاری ها منتشر می شد.

زیرنویس شبکه خبر سیما از قول استاندار تهران یک بار نوشت «دانشگاه های استان تهران فردا باز است» و ساعاتی بعد دوباره از قول همان استاندار این خبر درج شد که «دانشگاه های استان تهران برای روز شنبه و یکشنبه تعطیل است».

با اعلام خبر تعطیلی دانشگاه ها باید کارمندان دانشگاه از بلاتکلیفی در می آمدند و آخر شب با خیال راحت می خوابیدند اما بحثی در گرفت که برخی منابع اعلام می کردند فقط بخش آموزشی دانشگاه تعطیل است و بخش اداری به فعالیت خود ادامه می دهد و برخی منابع نیز اعلام می کردند وقتی به طور مطلق اعلام می کنند دانشگاه ها تعطیل است دیگر معنی ندارد که بخش اداری و آموزشی را جدا کنیم.

خلاصه به هر ترتیب با جمع بندی اخبار و اطلاعیه ها به این نتیجه رسیدیم که دانشگاه ها به طور کلی تعطیل است مگر اینکه روابط عمومی یک دانشگاه رسماً اعلام کند که بخش اداری تعطیل نیست، لذا کارکنانی که روابط عمومی دانشگاه محل خدمتشان اطلاعیه ای را در این خصوص منتشر نکردند، خیالشان بابت تعطیلی راحت شد و به سر کار نرفتند، اما نکته جالب توجه اینکه برخی دانشگاه هایی که کارکنانشان پیرو اعلام رسمی استاندار تهران در رسانه ملی مبنی بر تعطیلی دانشگاه ها - بدون تفکیک بخش اداری و آموزشی- به دلیل آلودگی هوا سر کار نرفتند، از کارکنانشان خواستند که همگی آن روز را مرخصی استحقاقی رد کنند!  

ما آن روز از این پدیده به عنوان بحران تصمیم گیری و فاجعه مدیریت یاد کردیم که تا ساعات انتهایی شب هنوز کارمندان دانشگاه ها بلاتکلیف بودند که فردا باید به سر کار بروند و یا اینکه تعطیل هستند.

متأسفانه این بحران تصمیم گیری و مدیریتی از ابتدای همه گیری بیماری کرونا تا کنون در هر دو دولتی که سر کار بودند و هستند همچنان در جریان بوده و هست. ادامه مطلب...

نقدی بر بیان احکام شرعی در مراسم نماز جمعه تهران

همایون سلحشور فرد، کارشناس بهداشت محیط و دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

در یکی از برنامه‌های نماز جمعه تهران، بیان احکام شرعی پیش از خطبه ها به موضوع مصافحه در شرائط همه‌گیری بیماری کرونا اختصاص داشت و یک عالم دینی با ذکر مقدمه‌ای در خصوص احکام اولیه و ثانویه، اظهار داشت که علی‌رغم ثواب بسیاری که برای مصافحه در روایات برشمرده شده است، اما با توجه به خطر جانی دست دادن با یکدیگر در شرائط همه‌گیری بیماری، این استحباب برداشته می‌شود (1)

اما بیان حکم شرعی در هر موضوعی مستلزم شناخت کلیه جوانب آن موضوع است. ادامه مطلب...

همایون سلحشور فرد، کارشناس بهداشت محیط و دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

«پارادایم یک مجموعه از باورها و پیش فرض ها و ارزش هاست که ممکن است زمانی به یک دلیل منطقی بوجود آمده باشند اما به دلایل غیرمنطقی ته نشین شده باشند و سپس از طریق آموزش های رسمی و غیررسمی آنقدر تکرار می شوند که برای ما به صورت چارچوب‌هایی بدیهی در می‌آیند». (1) 

در تعریف مفهوم پارادایم (paradigm) یک داستان معروفی وجود دارد که «گروهی از محققان پنج میمون را در قفسی گذاشتند و در وسط قفس یک نردبان که بالای آن مقداری موز گذاشته شده بود قرار دادند. هربار که میمونی از نردبان بالا رفت، دانشمندان میمون های دیگر را با دوش آب سرد خیس کردند. پس از مدتی، هر میمون که از نردبان بالا رفت میمون های دیگر میمونی را که از نردبان بالا رفته بود را کتک زدند. پس از مدتی، هیچ میمونی دیگر جرأت اینکه از نردبان بالا رود را نداشت، گرچه وسوسه او بسیار عمیق بود. محققان تصمیم گرفتند یکی از میمون ها را با میمون جدیدی عوض کنند. میمون تازه اولین کاری که می کند به سمت موز از نردبان بالا می رود. ولی ناگهان بقیه میمون ها روی او می ریزند و او را محکم کتک می زنند. پس از چند بار کتک خوردن، میمون تازه وارد فرامی گیرد که نبایستی از نردبان بالا برود، اما هرگز نمیداند چرا؟ ادامه مطلب...

پاسخی به اظهارات استاد پناهیان

همایون سلحشور فرد، دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

این روزها مرتب با این سؤال مواجه می شویم که چرا در کشور عراق علی رغم برگزاری تجمعات گسترده در عتبات - آن هم بدون رعایت شیوه نامه های بهداشتی (نظیر استفاده از ماسک، رعایت فاصله فیزیکی و ...) - آمار ابتلاء به بیماری ناشی از ویروس کرونا (کووید-19) به شدّت پایین است.

حسن خلاطی از اعضای کمیته بهداشت پارلمان عراق نیز اخیراً اعلام کرد: «پس از مراسم میلیونی در روز عاشورا، نگرانی در بین مقامات بهداشتی و دولتی در مورد افزایش احتمالی موارد ابتلا به کرونا وجود داشت، اما تقریباً دو هفته پس از مراسم عاشورا و حضور میلیون‌ها زائر در کربلای معلا و با پیگیری دقیق وضعیت اپیدمیولوژیک‌، هیچگونه افزایش قابل توجهی در تعداد مبتلایان همانطور که پیش‌بینی میکردیم، ثبت نشد!» (1)

چندی قبل حجة الاسلام پناهیان در یکی از سخنرانی های خود در برنامه های عزاداری ماه محرم اظهار داشت: «در خصوص کرونا، پزشکان باید پاسخ علمی بدهند که آثار کرونایی حضور 6-5 میلیون نفر در روز عاشورای در عراق چیست؟ ... اربعین 15 میلیون نفر زائر داشتند که فیلم وجود دارد، در نزدیکی کربلا ماسک را کنار می‌گذاشتند. خودم بارها در حرم دیدم که کسی ماسک نمی‌زند، چرا کرونا در عراق اوج نمی‌گیرد؟ برخی می‌گویند ژنتیک است. من ایرانی به عراق رفتم و مانند آن‌ها رفتار کردم، کرونا نگرفتم. من نمی‌گویم کرونا نیست اما پزشکان پاسخ علمی دهند که چرا در عراق نیست؟ شاید ایرانیان هم در اربعین بروند، کرونا اوج نگیرد. بنابراین عالمانه جواب دهند و چشم خود را نبندند.» (2)

اما در پاسخ به این قبیل اظهارات باید موارد ذیل را مد نظر داشته باشیم: ادامه مطلب...

همایون سلحشور فرد، دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

هر بار که آمار مبتلایان و متوفیان بیماری کرونا بالا می رود، بلافاصله مسؤولین و رسانه ها به پایین آمدن میزان رعایت شیوه نامه های بهداشتی از سوی مردم می پردازند و روی آن مانور می دهند و به طور مستقیم و غیرمستقیم، مردم مقصّر بغرنج شدن وضعیت همه گیری بیماری کرونا قلمداد می شوند.

اما باید پرسید شما چه زمینه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و ... را برای رعایت این شیوه نامه ها فراهم کرده اید؟

مردم برای رعایت شیوه نامه های بهداشتی به عوامل تسهیل کننده، قادرکننده و تقویت کننده نیاز دارند.

برای جبران خسارت های اقتصادی ناشی از تعطیلی کسب و کار مردم، چه شیوه نامه های حمایتی دارید؟

برای کاهش پیامدهای روحی و روانی ناشی از کاهش تعاملات اجتماعی، چه شیوه نامه هایی دارید؟ ادامه مطلب...

همایون سلحشور فرد، کارشناس بهداشت محیط و دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

1- همه چیز در این عالم در چارچوب نظام اسباب و مسبّبات قرار دارد و هیچ مکانی - از جمله مقدّس ترین مکان ها- از قواعد این نظام علّی و معلولی جدا نیست.

2- مقدّس بودن مکان ها ما را وا می دارد که برای حفظ سلامت مردم باایمان، تلاش و دغدغه مضاعفی داشته باشیم. ادامه مطلب...

سخنرانی همایون سلحشور فرد
کارشناس بهداشت محیط و دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

16 مرداد ماه 1400

تهران، مسجد کنی

دریافت فایل صوتی

مشاهده در سایت روشنگری